Pisagor ve Hakkında Az Bildiklerimiz

Pisagor ya da Pythagoras, M.Ö. 570 – M.Ö. 495 yılları arasında yaşamış olan İyonyalı filozoftur.

Milattan önce 6. yüzyılda Milet’te (Aydın) yaşamıştır.

Ancak bulunan kaynaklara göre Pisagor’un eşinin adının “Theano” olduğu bilinmektedir.

Sonuç olarak Pisagor Okulu’nu yönetmiş bir kadın filozof olan Krotonlu Theano’nun Pisagor’un öğrencisi olduğu da rivayet edilmektedir.

Aynı zamanda Matematikçi ve Pisagorculuk olarak bilinen akımın kurucusudur.

Ayrıca en iyi bilinen önermesi, kendi adıyla anılan Pisagor teoremidir.

Sonuç olarak bu teorem ile irrasyonel sayıları keşfetmiş, müziğin matematiksel bir özellik taşıdığını düşünerek diaktonik skalayı bulmuştur.

Thales, Dünya`nın daire şeklinde olduğunu ve etrafının sularla çevrili olduğunu düşünüyordu. 

Her şeyden önce Pisagor, Dünya`nın Güneş etrafında döndüğünü ve yuvarlak olduğunu ileri süren ilk kişiydi.

Çarpım tablosunu da ilk olarak kullanan kişi olarak tarihe geçmiştir.

Pisagor, düşüncelerini yazıya dökmemiştir.

Onun hakkında bildiklerimizi öğrencilerinin yazılarında anlattıklarıyla öğreniyoruz.

Pisagor hakkındaki diğer ilginç bir konu ise;

Bir dik üçgenin kenarlarıyla ilgili Pisagor’a atfedilen ünlü teorem (Pisagor Teoremi) Pisagor’dan önce Mısırlılar, Sümerler ve Çinliler tarafından bilinmekteydi.

Pisagor’un bu teoremin ispatını yapan ilk kişi olduğu söylenir.

Bazılarına göre de bu ispatı Pisagor değil, onun öğrencileri yapmıştır.

Pisagor tarikatının pek çok kuralından biri de bütün buluşların ortaklaşa sahiplenilmesidir.

Yani kanıtı Pisagor’un bizzat kendisinin yapıp yapmadığını bilemiyor olmamızdır.

Pisagor Tarikatına Girenlerin Uymak Zorunda Oldukları Kurallar

Sonuç olarak Kroton şehrinin ileri gelenlerini yavaş yavaş kendi tarikatına sokmuş, sonunda da şehrin yönetimini ele geçirmiştir.

Şehirde, sonradan Eflatun’un Devlet adlı eserinde anlatacağına benzer bir tür ütopik yönetim kurmuştur.

Bu yönetim biçimi, diğer şehirlere de sıçrayınca, bazı kişilerin çıkarlarına ters düşmüş ve bu nedenle de öldürüldüğü tahmin edilmektedir.

1) Güneşe karşı idrarını yapmamak,
2) Altın takı takan bir kadınla evlenmemek,
3) Sokakta yatan bir eşeğin yanından geçmemek,
4) Baklagillerden sakınmak,
5) Yatakta vücut izi bırakmamak,
6) Ateşte tencere izi bırakmamak, karıştırmak,
7) Ateşi demir çubukla karıştırmamak,
8) Düşen şeyi yerden almamak,
9) Beyaz horoza dokunmamak,
10) Ekmeği bölmemek,
11) Bütün ekmeği yememek,
12) Çelenkten çiçekleri koparmamak,
13) Dört ayaklı sandalyede oturmamak,
14) Yürek yememek,
15) Ana yollarda dolaşmamak,
16) Kırlangıçların damda yuva yapmasına engel olmak,
17) Işığın yanında aynaya bakmamak.

Bugün bu kurallar bize saçma geliyor.

Hele de bunları takipçilerine empoze edenin büyük Pisagor olduğunu düşününce, daha da şaşırıyoruz.

Ancak, bu kuralların takıntı hastalığına sahip bir kişi tarafından uydurulmuş gibi görünmesi aldatıcı olabilir.

Bazılarına göre, örneğin fasulyeden kaçınma kuralı, fasulye yememeyi değil, seçimlerde kullanılan siyah ve beyaz fasulyelerden uzak durmayı, yani devlet işlerine karışmama, fikir beyan etmeme kuralını ifade ediyordu.

Bu kural, bir mecaz olarak, Pisagor’un öğrencileri tarafından hemen anlaşılmaktaydı.

Ancak, gerçekte fasulye kuralının nereden çıktığını ve Pisagor’un bu kuralı koymakla neyi kastettiğini bilmiyoruz.

Zaten, görünüşe göre, Pisagor devlet işlerinden hiç de kaçınmamış, tersine, kurduğu kült sonunda Kroton adlı şehir devletini ele geçirmiş, yönetmeye başlamış.

Benzer konudaki Kültür ve Uygarlık yazımızı da okuyabilirsiniz.

Bazı Sayıların Pisagor’a Göre Anlamları

1: Her şeyi yaratan, başlatan sayıdır.
2: Dişiliği temsil eden sayıdır.
3: Başı, sonu ve ortası olan ilk sayıdır.
4: Adaletin simgesi olan sayıdır.
5: Evliliğin simgesi olan sayıdır.
6: Organik hayat, varlıkların şekillerini temsil eder.
7: Kritik sayılar (Yedi gün vs.).
8: Akıl, erdem ve ahlakın temsilcisi olan sayıdır.
9: Yine adaleti temsil eder.
10: Yetkin bir sayıdır bu.

Her şey ondan çıkar.

Yaşamın ilkesi ve yol göstericisidir.

Göksel ve tanrısal olduğu kadar insanidir de.

Ancak eğer On’lu olmasaydı her şey belirsizlik içinde ve karanlıkta kalırdı.

Sonuç olarak bütün sayıların temelidir o.

Aynı zamanda bilime ve Felsefeye inanmasının yanında Reenkarnasyona inanıyordu.

Detaylı bilgi edinmek için https://www.matematiksel.org/