Vücut kitle indeksi, Bedenimizde bulunan toplam vücut yağının bir göstergesidir.
Bu nedenle, sağlık risklerinin göstergesi olarak kabul edilmektedir.
Her şeyden önce bir kişinin aşırı kilo ile ilişkili sağlık risklerini değerlendirmek için kullanılmaktadır.
Ancak aşırı kilo sorunu tüm ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de artış göstermektedir.
Sadece yetişkin nüfusta değil, hızla artmakta olan yaşlı nüfusun sağlığını da olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
Fakat gençler ile karşılaştırıldığında yaşlı bireylerde şişmanlığın hastalıklara zemin hazırlamakta hatta ölüm riskini de arttırmaktadır.
Özellikle üzerine farklı sağlık sorunları ile birleşmesi nedeniyle bu soruna daha fazla dikkat edilmesi gerekmektedir.
Özellikle 50 yaş sonrası, kadınların erkeklere göre daha çok şişmanlama eğilimleri olmaktadır.
Yine evli olan bireylerin yalnız yaşayanlara göre, daha iyi beslenmeleri nedeniyle şişmanlık riski taşıyabilmektedirler.
Ayrıca yaşımız ilerledikçe de vücudumuzdaki yağ oranı miktarını da bilmek faydalı olacaktır.
Bu açıdan da vücut kitle indeksi hesabını aralıklı olarak yapmakta fayda vardır.
Ama sadece bunun yeterli olmayacağını da bilmeliyiz.
Çünkü yaşlandıkça vücudumuzdaki yağ, yağsız kitlenin yerini almaktadır.
Bu nedenle aynı vücut kitle indeksine (VKİ) sahip yaşlı bireyler gençlere göre daha fazla yağ oranına sahiptirler.
Vücut kitle indeksinin yüksekliği miyokardiyal enfarktüs, felç, hipertansiyon, tip 2 diyabet, osteoartrit ve bazı kanser türleri için risk faktörüdür.
Bu nedenle de yaşlıda ideal vücut ağırlığını korumaya yönelik ve şişmanlığı önleyici, beslenme plan ve programların kişiye özel olarak yapılması önem taşımaktadır.
Ayrıca, genç bireyden farklı olarak yaşlı bireyin beslenme durumunu etkileyebilecek fiziksel, fizyolojik, sosyo kültürel, ekonomik durum gibi risk faktörlerine dikkat edilmesi gerekmektedir.
Kilolu yaşlıda da yine yaşlanmaya bağlı değişiklikler gözlemlenerek, uygun beslenme tedavisi ve fiziksel aktivite programlarının hazırlanması gerekecektir.
Vücut Kitle İndeksi ve Bazal metabolik hız (BMH)
Toplam enerji harcamasının en büyük bölümünü oluşturmaktadır.
Bu vücut mutlak dinlenme durumunda iken gereksinme duyulan azami enerji miktarını göstermektedir.
Ancak, Genç yetişkinlik döneminden sonra bazal metabolik hız, her on yılda yaklaşık % 2-3 oranında azalma göstermektedir.
Ayrıca, arzu ederseniz https://vucutindeks.com web sitesinden kendi Vücut Kitle İndeksinizi de hesaplayabilirsiniz.
Fiziksel aktivite için enerji harcaması
Her şeyden önce toplam enerji harcamasının çok değişkenlik gösteren bir parçasıdır.
Ancak hafif aktivite düzeyine sahip olan yaşlılarda enerji harcaması, aktif olan yaşlılardan daha azdır. Aktivitenin süresi ve zorluğu harcanan enerjiyi etkilemektedir.
Ayrıca fiziksel aktivite için harcanan enerji de vücuttaki yağsız vücut kitlesinin miktarı da önemlidir. Yaşlanma ile yağsız vücut kitlesindeki azalma, yağ kitlesindeki artma harcanan enerjinin daha az olmasının nedenlerindendir.
Yaşlıdaki osteoporoz, osteoartrit vb. kemik-eklem hastalıkları da fiziksel aktivitedeki azalmanın nedenlerindendir.
Hesaplanması
Vücut kitle indeksi (VKİ-kg/m2), ağırlığın boy uzunluğunun metre karesine bölünmesi ile hesaplanmaktadır.
Genç bireylerde VKİ değerlerinin 18.5-24.9 kg/m2 arasında olması normal vücut ağırlığına sahip olunduğunu göstermektedir.
VKİ’ nin 25- 24.9 kg/m2 olması fazla kilolu, 30 kg/m2’nin üzerinde olması ise şişman olarak kabul edilmektedir.
Yaşlılarda da aynı değerlendirme kullanılmaktadır.
Ancak bel çevresinin erkeklerde 102 cm, kadınlarda 88 cm’ in üzerinde olması aşırı yağlanmanın göstergesidir.
Ama vücut kitle indeksine göre hafif şişman ve şişman olan bireylerde, bel çevresi ölçümlerinin de kullanılması önem arz etmektedir.
Bu ölçümün sonucu ile tip 2 diyabet, hipertansiyon ve koroner kalp hastalığı riski arasındaki ilişkiyi daha iyi tanımlamak mümkün olacaktır.
Bu konudaki Diyabet ve Dünya Diyabet Haftası ve Kalp Haftası yazılarımızı da okumanızı öneririm.
Ayrıca, https://www.saglik.gov.tr web adresinden Sağlık Bakanlığı Obezite ile mücadele yazısını da okumanızı önermekteyim.
