Kapı nasıl bir etki yapabilir ki?
Oturdum yazıyorum pc başında.
Aklıma bir şey geliyor ve diğer odaya gidiyorum.
Kapıda ; “Ne yapacaktım ben ya?” deyip kalıyorum.
Hah, işte bu ‘Kapı Etkisi Nedir?’ in cevabı olan şey!
Merhabalar güzel gönüldaş… Kırkından Sonra’ya hoş geldin.
Biraz sohbet edelim mi? Gerçi sadece ben anlatacağım, sen okuyacaksın ama olsun.
Sen de bir şey demek istersen çekinme, yaz yorumunu. Ben de seni dinlerim.
Burada birlikte harika vakit geçireceğiz.
Kâh gülümseyeceğiz, kâh dertleneceğiz ama illâki kendimizden bir parça bulup, yalnız olmadığımızı göreceğiz.
Haydi başlayalım…
Bir diğer <strong>MAVİ PAZARTESİ VE İKİGAİ</strong> yazımı da okumanızı öneririm.
Kapı Etkisi Deyince
Her şeyden önce “Ne yazsam, ne konuşsam, ne izlesem, ne düşünsem?” diye kafa yorduğumuzda konu, önünde sonunda sağlığa geliyor değil mi?
Biliyorum, biliyorum. Ama üzülme canım gönüldaşım, bu çok normal bir durum ve herkes için geçerli olabilir.
Yani; yalnız değilsin!
Biz de, sevdiceğimle birlikte evimizin güvenli olduğunu düşündüğümüz ortamında, ruhen ve bedenen zarar görmemek adına korona, grip, vs. türevlerinden uzak durmaya çalışıyoruz haber bazında.
Sadece gelişmeleri kaçırmamak için, güncel olayları bilmek için ara ara, kısa süreli haber okuyor ya da izliyoruz sosyal mecralardan.
Tv’miz yok çok uzun zamandır, söylemiştim daha önce biliyorsunuz.
Çoook önceleri varken de sürekli haber, dizi, vs. izlemiyorduk zaten.
Yine filmleri takip ediyorduk mesela.
Şuraya varacağım; sen de tv izleme! ツ
Biliyorum şekerim pek de izlediğinden değil de işte; evde bir ses olsun diye, kim yine ne demiş diye, nerede ne olmuş kötü kötü diye, çocuk torun oyalansın diye, bir iki yemek tarifi alırım diye, o ünlü ne yapmış bu ünlü ne etmiş diye, falanca dizideki şovdaki karakterin hali nice diye açıyorsun televizyonu.
Anlıyorum. Lakin açmadığında, izlemediğinde kendinde olacak olumlu değişimlere inanamazsın!
Ruhun dinlenecek, mutluluk seviyen artacak, hayata bakışın güzelleşecek. Dene bak.
Sevmezsen, sıkılırsan dönersin arkadaşın televizyona yine, ne olacak?!.
Fakat konumuz bambaşka, ben buralara nerelerden geldim ayol? ツ
Bunlar dışında “normal” dediğimiz hayatımıza devam etmeye çalışıyoruz işte, ne yapalım!..
Senin de öyle yaptığını ümit ediyorum cancağızım.
Beden Ve Ruh Sağlığımız İçin Ne Yapmalıyız?
Her evde, her ailede illaki sıkıntılar, dertler, kaygılar var.
Ancak bunları en aza indirgemeye çalışmazsak ve bir korku kapanına sıkışıp kalırsak, maazallah hasta ederiz kendimizi boş yere.
Bunun için sürekli, sakin ve soğukkanlı kalmamız gerektiğini hatırlatmalıyız birbirimize. Robot değiliz sonuçta, duygularımız var. Ruh Sağlığı Neden Önemli
Fakat kontrol altına alınamayan duygular, bizi bir çıkmaza da sürükleyebilir.
Tedbir amaçlı olarak, fiziken sanki her yer ve herkes virüs barındırıyormuş gibi yapacağız; ruhen de sanki her şey yolundaymış, aman efendim etraf güllük gülistanlıkmış, 3G modundaymışız gibi yapacağız. Ki mümkün olduğunca sağlıklı kalabilelim her yönden.
Bak; hep -mış- gibi yaptık. İvit.
Böyle yapmak mecburiyetindeyiz.
Yoksa, dediğim gibi her yönden hasta olmamız işten bile değil.
Korunacağız, koruyacağız…
Her şeyden önce yana döne hastalık hastası gibi dolanmayacağız.
Hele ki bizcileyin yaşlardan sonra bu pek sık görülen bir şey. Aman ha… Sakın ha…
Kafayı sıyırmayacağız, dibinde biraz bırakacağız, ki bünyemiz güzelce nasiplensin. ツ
Ama bazen karışıyor kafalar. Neyi niçin yaptığımızı, nerden nereye gittiğimizi, nasıl yapacağımızı şaşırır olduk.
Kapı Etkisi Nasıl Olur?
Örneğin ben! Oturdum yazıyorum değil mi? Hah…
Birden kalkıyorum ve diğer odaya gidiyorum.
“Ne yapacaktım ben ya? Niçin bu odaya geldimdi?” diyerek kalıyorum kapı eşiğinde. Düşün düşün bulamadığım için;
“Gideyim de masama geri oturayım, tekrar kalkıp geleyim, bakalım belki hatırlarım?” diyorum.
Ama yok, olmuyor.
Sanırım aslında masaya değil de sandalyeye oturduğum içün kafam karışıyor ama olsun. Olmayaydı iyiydi lakin olabilir de!.. ツ
Bak yahu, hemen bir şakalar, gevşemeler, canım okur…
Yapma, kafamı dağıtma! Şurada ciddi bir şey anlatıyorum. ツ
Nerede kalmıştım?..
Mutfağa giriyorum diyelim.
Açıyorum buzdolabını, bakıyorum boş boş içine.
“Ne almaya, yemeye, içmeye geldimdi buraya?” deyip, üzgün ve kendime kızgın bir şekilde geri dönüyorum önceki konumuma. E, hatırlayamadığım için kızıyorum tabii kendime.
Böyle de âdilim bak gördün mü?
Kendimi ne kadar sevsem de, yeri geldiğinde kızabiliyorum da. Çünkü kendimin hem öğretmeni hem öğrencisiyim.
Bazen terapistiyim bazen kankasıyım bazen diyetisyeniyim…
Kendimin her şeyiyim. Bir de sevdiceğimin her şeyiyim lakin bunun konumuzla alakası yok.
Konumuz neydi pekii?.. ツ
Sonuçta nasıl olabilir ki böyle bir şey? Bu kadar kısa zamanda, birkaç dakikalık anda, neyi, neden yapacağını unutabilir mi bir insan?
Yoksa, şu Alman mı geliyor ziyaretime?
Hani Alzheimer olan? Yok, yok…
Öyle bir şey değilmiş güzel Kırkındansonralı.
Geçici bir durummuş ve herkesin başına gelebilirmiş. Korkma!
Bunun adı; Kapı Etkisi (Doorway Effect) / Giriş Amnezisi.
Kapı Etkisi (Doorway Effect) / Giriş Amnezisi Nedir?
Kapı etkisi; bir ‘kapı’dan geçtiğimizde beynimizde meydana gelen geçici hafıza kaybı durumu. Kısa süreli bir amnezi.
Yani unutkanlık veya dalgınlık değil.
Mekan değiştirdiğimizde (yok ya, öyle değil, Allah korusun ツ ) hemen beynimizin, yeni çevreye uyum sağlama sürecini yeniden oluşturabilmesi için zamana ihtiyacı olduğundan, geçici bir hafıza kaygı yaşamış gibi oluyoruz.
Beynimiz, bir an içerisinde sadece tek bilgiyi işleyebiliyormuş.
Bu nedenle de, konsantre olduğumuz şey dışında geri kalan her şey hafızamızın gerisine itiliyormuş. Yani her yeni mekanda, ona odaklanabilmek için, bir öncekini geri plana itiyor.
Zihnimiz gün boyu meşgul tabii. Yapacak işlerimiz, planlarımız, düşüncelerimiz var ve beynimiz de bunlarla somut eylemlerimiz arasında geçiş yapıp duruyor habire.
Rutin yaptığımız şeyler de durum farklı, diğerlerinde farklı işliyor.
Örneğin ben düz bir güzergahta araba kullanırken yanımdaki kişiyle konuşabiliyorum.
Fakat bir viraj alacaksam, bir yere döneceksem, konuşmam otomatik olarak duruyor.
Eylemi gerçekleştirip, eski konumuma gelince yine konuşmaya devam edebiliyorum.
Ama bu da normalmiş. (Şükür ki.)
Bu da; “beynimizin büyük resimden çıkması” anlamına geliyormuş.
Çünkü, gün içinde yaptığımız küçük eylemlerin birçoğu, daha büyük bir eylemin parçası.
Yine kendimden örnek vereyim.
Arabadan bir şey almak için evin önüne çıkacağım ya.
Bulunduğum yerden, anahtarı koyduğum yere gitmek üzere hareketlenmem ve anahtarı oradan alıp dışarı çıkmam gerekiyor değil mi? Hah, işte karışıklık burda başlıyor;
Oturduğum yerde, arabada kalan not defterimi alabilmek için anahtarımı nereye koyduğumu düşündüm diyelim…
Hatırladım.
Sevinçle kalkıp anahtara doğru emin adımlarla ilerlerken, yerde duran eşimin çorabını gördüm. İçimden, neden buraya attığını düşündüm.
Sonra kirli mi, temiz mi diye baktım.
Temiz ise orda kalmaması için hemen dolaba yerine, değilse kirli sepetine atmak için o yöne gittim.
İşimi gördüm etrafı toplamış olmanın verdiği huzurla ve tekrar otomatik bir hareketle anahtarın bulunduğu odaya girdim.
Ama o da ne?
Buraya neden geldiğimi ve ne yapacağımı zerre hatırlamıyorum.
Oldum mu sana psikolojik deli?..
Anahtarı almayı planladım, o da dışarı çıkıp arabaya gitme planımın bir parçasıydı, ki o da daha önemli bir planın yani arabadan not defterimi alma planımın bir parçasıydı.
Sonuçta ne kadar karmaşıkmış gibi değil mi böyle anlatınca? Velhasıl bu karmaşık sıralamada durum şu;
Anahtar ihtiyacım aklıma geldi, onun üzerinde yoğunlaştım.
Sonra kısacık bir an için aklım başka yere gitti, ki burada o şey ‘çoraplar’ oluyor.
Ve ta ta… Hoş geldin “Kapı Etkisi”
Çünkü aslında gitmem gereken yere gittiğimde, konunun ne olduğunu çoktan unutmuş oluyorum tabii.
Yani; mekansal değişikliğe beynin adapte olma süreci ile birlikte, zihin akışımızda dikkatimizin saniyelik de olsa dağılması da, kapı etkisine neden olabiliyor.
Anlatırken yoruldum vallahi.
Sonuçta, beynimizin ne kadar güçlü olduğunu düşünüyordum.
Bu etki aynı zamanda ne kadar zayıf olabileceğini de gösteriyor o halde.
Araştırmalar da, yapmaya çalıştığımız birçok iş arasında acelece düşünülmüş şeylerin, ortam değiştiğinde unutulduğuna işaret ediyor zaten. Kapı, beynimizin yeni şeylere odaklanabilmesi için önceki düşündüklerini unutmasını sağlayan bir tetikleyici görevi görüyor gibi sanki.
Hani, internet başında, -ki bana çok oluyor- anlık bir şey düşünüp, web siteleri arasında geçiş yaptığımızda da ne arayacağımızı unutabiliyoruz ya o saniye. Orada da, metaforik bir kapıdan geçmiş oluyormuşuz, o yüzden bu etkiye maruz kalabiliyormuşuz.
Sonuçta, biz normaliz. Normal olmayan bir şey yok.
Araştırma Hakkında
Bir demans veya yaşlılık belirtisi de değil, unutkan da değiliz. Korkacak bir şey yok yani.
Fakat tedbiri de elden bırakmamak lazım.
Yani beynimizi çalıştıracak şeyleri ihmal etmemeliyiz, ki bundan çoğu yazımda bahsediyorum biliyorsun cancağızım.
Eşim de bana bir şey öğretti bu konuyla ilgili.
“Herhangi bir şeyi almaya, yapmaya giderken yolda hiçbir şeye takılma, önemseme. (Çoraplarımı görmezden gel diyor yani ツ ) Sadece hedefine odaklan, o işini bitir. Sonra yola geri dönersin. “
Özellikle kafam çok dağınıktır benim.
Birkaç şeyi birlikte yaparım. Hallederim de lakin Kapı Etkisi ile karşılaşabiliyorum zaman zaman.
Fakat bu mantıklı ve etkili bir yöntem.
Çok faydasını gördüm, hararetle tavsiye ederim.
O halde gönül rahatlığıyla yazımı bitirip, bergamotlumu alıp, bahçeye çıkıp, kedi dostumuz Pekmez ve köpek dostumuz Groot ile oynayabilirim.
Ölümsüz ruhlarımızın huzurla dolması temennisiyle…
Doğala özdeş aromalı, katkısız, saf, temiz, berrak zihinli, huzurlu ve sağlıklı günler dilerim güzel gönüldaş.
Konu ile ilgili olaraktan da http://www.olaganustukanitlar.com web sitesindeki benzer yazıyı da okumanızı önerebiliriz.
NOT: O değil de, ben şimdi ne yapmak için kalktım bilgisayarın başından? ツ
