Hamsi mevsimi Kasım ayı havaların soğuması ile başlamış olmakla birlikte büyüklerimizin
dediği gibi en güzel, lezzetli Karadeniz Hamsisidir ve toprağa karın düşmesi,
havaların soğuması ile yağlanarak daha lezzetli hale gelmektedir.
Bu zaman da değişen iklim şartlarımız ve kuraklık artışı ile geciken mevsimsel kar yağışı sebebi ile Ocak sonu veya Şubat ilk haftasıdır.
Hr şeyden önce bu balık Karadeniz mutfağımızın en önemli yemeklerindendir.
Ama dünyada çok kısıtlı denizlerde çıkmakta olsa da en çok kendi ülke denizlerimizde çıkmaktadır.
Fakat bunun en lezzetlisi de Karadeniz’den çıkanıdır.
Öncelikle Marmara hamsisi çıksa da gerçek lezzet arayanlar denizlerimizin soğuması ile yağlanan Karadeniz hamsisini beklerler.
Özellikle de omega3 açısından zengin bir balık ve denizlerimizden bolca çıkması sebebi ile de bir çok pişirilme şekli ve yemeği, turşusu, ekmeği gibi çeşitleri besleyici olması nedeni ile de pişirilmektedir.
Ayrıca hamsi festivali de düzenlenmektedir.
Mesela yaşamakta olduğum İzmit’ de Belediyeler halka hamsi pişirterek dağıtmaktadır.
Ancak benzer şekilde Düzce, Sakarya, Bodrum, Ankara illerinde de Hamsi festivalleri düzenlenmektedir.
Bu festivallerin detaylarına https://festivall.com.tr web adresinden ulaşabilirsiniz.
Ayrıca Karadeniz’de Hamsili Karalahana yemeği ve kolonyası da yapılmaktadır.
Önceki yazılarımızdan Kolonya Türklere mi Özgüdür? yazımızı da okumanızı öneririz.
Ama bu kadar çok kullanılan ve severek yenen bu balık hakkında Atasözleri, şiir ve şarkılar da yazılmıştır.
Bunlardan birisi de Fuat Saka tarafından seslendirilen şarkısıdır.
Hamsiye
Kaptan dedi uşaklar
Cıkayiriz hamsiye
Yalandı ki felekler
Kaysin takalar suya
Toplayın kalamari
Gidelum siya siya
Yoroz açıklarında
Edelum baştan viya
Kaptan dedi uşaklar
Yavaş salın ağlari
Suyun gelinleridur
Incitmeyin onlari
Hamsi küçük bir baluk
Sakın ha aldanmayin
Soyu çok kalabaluk
Yan gözüyle bakmayun
Ablasi barbunyadur
Dudaklari kırmızi
Ağbisi vuran baluk
Görmesin ikimizi
Hamsi anasi tirsi
Bubasi da kefaldur
Dere ağızlarında
Nöbet tutan çakaldur
Teyzesi mezgit olur
Eniştesi istavrit
Hamsiye bacanaktur
Alacali izmarit
Hamsinin görümcesi
Mercan ile karagöz
Kayaların dibinde
Oynaşır iki dansöz
Hamsinin dayısı
Torik derler adına
Hamsi gelin olanda da
Kaynanasi kofana
Orkinas kaynatasi
Yunus anneannesi
Uskumru da hamsinin
Olur bizde kumasi
Dedesi olur mersin
Tondur büyükbabasi
Alabaluk hamsinun
Dereden akrabasi
Hamsinun azmanina
Bizde derler balina
Köpekbalığı deriz
Suda havlayanına
Vuran hamsiye denur
Bizde çekiç balığı
Bıçak taşıyan hamsi
Olur kılıç balığı
Kız hamsiye hamsiye
Türkini diyeceğum
çok da severum seni
Uy nasil yiyeceğum
Hamsi Yemekleri
Ama bu balığın 84 çeşit yemeği ve kullanımı olduğu Karadeniz insanımızca bilinerek tüketilse de en çok yenen çeşitleri;
Tavası,
Fırında Hamsi,
Hamsi Kuşu,
Pilavı,
Köftesidir.
Benim en çok sevdiğim Hamsi pilavı tarifini sizlerle paylaşacağım.
Malzemeler
1 kg hamsi,
Pirinç 2 su bardağı,
Kuru soğan 2 adet orta boy,
Sızma zeytinyağı 1 kahve fincanı kadar,
1 demet taze soğan,
Yarım demet taze nane,
1 tatlı kaşığı toz şeker,
Tatlandıracak kadar Kuş üzümü,
Ayrıca dolmalık fıstık,
Az miktarda tuz,
Bir tutam Karabiber,
Ve yenibahar,
Hazırlanması ve Pişirilişi
İlk olarak hamsileri iyice temizleyip yıkadıktan sonra bir kevgirde mısır unuyla harmanlayın. Ve 15 dakika bu şekilde bekletin.
Ayrıca pirinci birer tatlı kaşığı tuz ve limon suyu ilave edilmiş sıcak suda yarım saat kadar beklettikten sonra süzün.
Bir diğer tarafta da kuru soğanları temizleyip ince ince kıyın.
Ancak pilav pişirdiğiniz tencerede zeytinyağını ısıtıp soğanı kavurun.
Ama dolmalık fıstıkları ilave edip birkaç dakika daha kavurun. Pirinç ve sıcak suyu ekleyin.
Ayrıca bir taşım kaynatıp kısık ateşe alın ve pirinçler suyunu çekene kadar pişirin.
Sonrasında ocaktan alıp tuz, şeker, kıyılmış taze soğan ve baharatı ekleyerekten iyice harmanlayın.
Sonuçta tencerenin kapağını sıkıca kapatıp 15 dakika dinlenmeye bırakın.
Isıya dayanıklı yuvarlak ve derin bir kaseyi veya pasta kalıbınızı yağlayın.
Sonuçta bunun tabanını ikiye ayrılmış hamsi filetolarıyla kaplayın.
Fakat sonradan üzerine pişirdiğiniz pilavı yayın.
Pilavın üzerine de kalan filetoları da aynı şekilde sıralayın.
Önceden ısıtılmış 170 dereceye ayarlı fırında üzerleri kızarıncaya kadar pişirin.
Sonra bunu fırından çıkartın.
Ama servis sırasında ters çevirerek servis tabağına aktarın.
Tercihinize göre sıcak ya da ılık servis yapabilirsiniz.
Afiyet Olsun.
