Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk yazar ve diplomat. Roman, öykü ve makaleleri ile Türk toplumunun Tanzimat’tan bu yana geçirdiği değişiklikleri anlatmış bir yazardır.
Her şeyden önce 1889 yılında Mısır’ın Kahire şehrinde dünyaya gelmiştir.
Babası, Manisa’nın tanınmış Karaosmanoğlu ailesi’ ne mensup Abdülkadir Bey;
Annesi İkbal Hanım’dır.
Ancak babası, 1833 yılında Kavala’ lı İbrahim Paşa’nın Manisa’yı işgali sırasında ona yakınlık göstermiş ve onun Mısır’daki konağına yerleşmiştir.
Ama Abdülkadir Bey’in konak halkından İkbal Hanım ile yaptığı evliliğinden dünyaya gelen ikinci çocuğu Yakup Kadri dir.
Ayrıca Fecr-i Ati (Geleceğin Şafağı) adlı edebi topluluğun kurucu üyeleri arasında yer almaktadır.
Her şeyden önce Yakup Kadri Karaosmanoğlu eğitim hayatına Manisa’da başlamıştır.
Ancak babasının ölümünden sonra annesiyle birlikte Mısır’a dönenerek eğitimini İskenderiye Fransız Okulu’nda tamamlanmıştır.
Fakat Mısır’daki Jön Türkler ile tanışmıştır.
Ama İzmir’e dönme isteğinden vazgeçti.
Ancak Jön Türkler’ in etkisiyle politikaya ilgi duymaya başladı
Millî Mücadele yıllarında ve sonrasında etkin bir siyasal yaşam sürmüştür.
Ancak Millî Mücadeleden itibaren Atatürk’ün yakın arkadaşları arasında yer almıştır.
Ayrıca TBMM II., III. Dönem Mardin, IV. Dönem (Tiran Elçiliğine atanması nedeni ile 27 Ekim 1934 tarihinde istifa) ve 1.(XII) Dönem Manisa Milletvekilliği ile,
Kurucu Meclis Millî Birlik Komitesi Temsilciliği (6 Ocak 1961 – 15 Ekim 1961yılları arasında) yapmıştır.
Ayrıca Kadro dergisinin kurucularındandır.
Dergiyi, devrin yöneticileri ile fikir ayrılığına düşüp Kemalizm’i değiştirmekle suçlanarak kapanmasından sonra diplomat olarak yurt dışında çeşitli görevlerde bulunmuştur.
Sonuçta1912’de tüberküloza yakalandığını öğrenen Yakup Kadri, tedavi olmak için 1916’da İsviçre’ye gidebilmiştir.
Mondros Mütarekesi’nin imzalanması üzerine yurda dönmüştür.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve Eserleri
Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı’nda yaşananlar Yakup Kadri’nin edebiyat anlayışını değiştirmesine neden olmuştur.
Fakat sanatın “şahsi ve muhterem” olduğu düşüncesinden uzaklaşmıştır. “Toplum için sanat” anlayışına yönelerek ve Millî Edebiyat akımının sade dil anlayışını benimsemiştir.
Her şeyden önce Anadolu Ajansı’nın kurucularındandır.
Ayrıca ömrünün son yıllarında ajansın yönetim kurulu başkanlığını yapmıştır.
Karaosmanoğlu Mustafa Kemal Atatürk’ün ve İsmet İnönü’nün en güvendiği aydınlardan biri olarak görülmüş ve tavsiyeleriyle Cumhuriyet Halk Partisi’nin kimi politikalarının şekillenmesinde önemli etkileri olmuş bir aydındır.
Karaosmanoğlu, bu etkileri, Türk Kurtuluş Savaşı sonrası, Atatürk dönemi, İsmet İnönü dönemi, Demokrat Parti iktidarı ve 27 Mayıs darbesini anlattığı Politikada 45 Yıl ve 1934’te Tiran’da başlayarak,
1954’te Bern’de noktalanan diplomatlık günlerini anlattığı Zoraki Diplomat adlı eserlerinde detaylı bir biçimde aktarmaktadır.
Konuya benzer Atatürk Anıları yazımızı da okumanızı öneririm.
Romanları
Nur Baba (1922)
Kiralık Konak (1922)
Hüküm Gecesi (1927)
Sodom ve Gomore (1928)
Ankara (1934)
Yaban (1936)
Bir Sürgün (1937)
Panorama (1953)
Hep O Şarkı (1956)
Anı Kitapları
Zoraki Diplomat (1955)
Anamın Kitabı (1957)
Vatan Yolunda (1958)
Politikada 45 Yıl (1968)
Gençlik ve Edebiyat Hatıraları (1970)
Öykü Kitapları
Bir Serencam (1914)
Rahmet (1923)
Ceviz (1925)
Milli Savaş Hikâyeleri (1922)
Şiirleri
Erenlerin Bağından (1922)
Okun Ucundan (1940)
Kaynak: https://tr.wikipedia.org 15.11.2021
