Kültürümüzdeki Ramazan adetleri bazıları devam ettirilmektedir.
Her şeyden önce Ramz şiddetli sıcak demektir.
Ancak aylara isim verilirken şiddetli sıcaklara rastlaması nedeni ile bu aya Ramazan denmiştir.
Bu ay yaklaşırken evlerimizde hazırlıklar yapılmaktadır.
Ramazan ayı yaklaşırken evlerimizde yapılan hazırlıklar, sahur için erzak toplamak, yoksullar için erzak paketleri
yapmak, zekat ve fitre hazırlıkları yapmak, yardım kampanyaları gerçekleştirmek şeklindedir.
İnsanlar Ramazan alışverişine çıkarlar.
Bazı camilerin minarelerine mahyalar asılmaktadır.
Ayrıca insanlar daha fazla ibadet eder.
Pandemi nedeni ile bu sene evlerde kılınacak olsa da Yatsı namazından sonra camilere gidilerek teravih namazı
kılınmaktaydı.
Senenin en güzel, en huzurlu ayı önümüzdeki günlerde başlıyor.
Oruç tutarak ruhen zenginleşeceğimiz, bir ay sonunda da bayramla bu durumu şenliğe çevireceğimiz o süreç başlamaktadır.
Pandemi günlerinde mümkün olamasa da ailelerle daha sık bir araya gelmek ve kalabalık iftarlarla birlikte tüm dostları görme fırsatı hepimizi heyecanlandırırdı.
Her şeyden önce bu güzel sürecin hissettirdikleri yavaş yavaş gündemimiz olmaya başlarken, eski zamanların Ramazan gelenekleri hakkında düşünmeden edemiyor insan.
Büyüklerimizin “nerede o eski ramazanlar?” diye sitem ettiğini de sık sık duymaktayızdır.
Zamanın ve neslin hızla değişimiyle birlikte aslında bizde çocukluğumuzdaki o eski ramazan heyecanını kaybetmeye yüz tuttuğumuzun farkındayız.
Ancak “Bugün bayram, erken kalkın çocuklar” şarkısı ile başlayan bir bayram sabahı olurdu.
Ayrıca ev ahalisindeki tatlı telaştan bayramın geldiği hemencecik hissedilirdi.
Mesela bu özel güne layık güzel elbiseleri, ayakkabıları başucumuza koyar uyurduk.
Kültürümüzdeki Ramazan Adetleri İçin Hazırlık
Her şeyden önce çok eski ramazan gelenekleri arasında evlerin temizlenmesi yer alırdı.
Her evin ramazan boyunca ve bayram sürecinde temiz kalmasına özen gösterilmektedir.
Ayrıca yemeklere yönelik eşyalara ayrı bir özenle yaklaşılırdı.
Mesela tabaklar, çanaklar, tencereler, çatal, bıçaklar, bardaklar bir güzel temizlenerek, parlatılmaktadır.
Daha önce kullanılmamış yemek takımları gizlendikleri yerden çıkartılırdı.
Her şeyden önce gündelik yaşamda kullanılmayan, misafirlere özel eşyalara öncelik verilirdi.
Ayrıca masalarda kullanılmak üzere olan örtüler, servis altlıkları ortalığa çıkartılmaktadır.
Kısacası evin daha ihtişamlı, daha özenli, pırıl pırıl gözükmesi için elden ne geliyorsa yapılırdı.
Her şeyden önce Ramazan ayı karşılanırken, mutfak alışverişi topluca yapılırdı.
Ayrıca tüm ay boyunca ihtiyaç duyulacak gıda malzemelerini temin etmek için büyük alışverişlere çıkılacaktır.
Fakat maddi durumu iyi olan aileler bu alışverişi yoksul olanlar için de yapardı.
Sonuç olarak Ramazan ayının, bütün sofralara şenlik getireceğine, yoksul evlere de bereket taşıyacağına inanılırdı.
Ramazan Ayı Eğlenceleri
Her şeyden önce Ramazan ayı kutsal anlamının yanı sıra, eğlence anlayışıyla da epey konuşulurdu.
Ancak tüm gün tutulan orucun ardından afiyetle yenilen yemekler, kılınan teravih namazlarından sonra şenlikler başlardı.
Ayrıca sizlerle paylaştığımız Fıkralar ve Biraz Gülelim sayfalarımızda da bu konuyu da içeren gülmemizi de sağlayacak konu ve fıkralara yer verdik.
Sonuç olarak akşam vaktinden sahura kadar süren bu eğlenceler oldukça keyifli geçerdi.
Mesela Camilerin altında yer alan kahvehaneler dolup taşar, burada kalabalıkça köpüklü Türk kahveleri yudumlanırdı.
Ayrıca kalabalık aile ahalisi ve dostlarla birlikte iftardan başlayan bu sohbet ortamı, sahura kadar devam ederdi.
Sokaklarda Karagöz, Hacivat oyunlarını izlemek için heyecanlanan çocuklar koşuştururdu.
Ayrıca dışarı çıkılmasa bile, evlerde toplanılmakta ve büyüklerin anlattığı hikayeler dinlenmektedir.
Ancak bu hikayelerin içinde yer alan anılardan öğretiler çıkarılırdı.
Sonuç olarak yöresel masallar ve efsanelerle eğlenilirdi.
Büyüklerin kendi aralarında uydurdukları türlü oyunlar oynanıp, neşeli kahkahalar eşliğinde güzel zamanlar geçirilirdi.
Ayrıca komşu evlerinde ya da akraba evlerinde bir araya gelip Ramazan Bayramı etkinlikleri kapsamında bayram yemekleri hazırlanırdı.
Mesela baklava hamurları açılırken bir yandan da sarmalar sarılırdı.
Her şeyden önce Ramazan ayının vazgeçilmezi pidesi.
Ramazan pidesini evde yapmak isterseniz de https://www.yasemin.com adresindeki tarifi deneyebilirsiniz.
İftar sofralarının baş tacıdır.
Ayrıca Ramazan davulcusu.
Eski ramazanlardan kalma ve günümüzde de devam ettirilen geleneklerden birisidir.
Ayrıca Ramazan sofrasında hurma.
Ve İftar açmak için Ramazan topu atılırdı.
Diğer bir yazımızda paylaştığımız Ramazan Tatlısı Güllaç Sofraların vazgeçilmez tatlısıdır.
Ayrıca bu sofralarda Osmanlı şerbeti içilirdi.
Diş Kirası
Osmanlı Dönemi’ne dayanan bir gelenek ise diş kirasıydı.
Maddi geliri yüksek olup “zengin” olarak adlandırılan kişiler, evlerinde bir çeşit ziyafet verirdi.
Her şeyden önce çeşitli yemeklerin bulunduğu sofralarını, halka açarlardı.
Bu evlere gelen misafirler ise Tanrı misafiri olarak adlandırılmaktadır.
Ayrıca onlar büyük bir heyecanla karşılanırdı.
Hatta misafirler evi terk etmeden evvel, bir kesenin içerisinde hediyeler ya da altın paralar takdim edilirdi.
Çünkü bu misafirlerin, ev sahiplerine sevap kazandıracağına inanılırdı.
Mahya Sanatı
Her şeyden önce Ramazanın en büyük habercilerinden biri de camilerde gördüğümüz mahya sanatıydı.
Kültürümüzdeki Ramazan adetlerinin en başında gelenidir.
Şu anda belirli yerlerde hala devam ediyor olsa da, tüm ülke genelinde geçerliliğini kaybetmiş bir gelenektir.
Sonuç olarak bu sanatın ustaları her geçen gün azalıyor ve yerine yenileri yetişmiyor.
Oysaki geçmişi tam 400 yıl önceye dayanan mahya sanatı, Türk kültürü içerisinde önemli bir yere sahiptir.
Ancak Mahya, Osmanlı ramazan gelenekleri arasında en gösterişli olanıydı.
Ayrıca Camilerden neredeyse tüm şehre manevi mesajı veren mahyalar, özellikle de akşam olduğunda şehrin ışıltısını ve büyüsünü korumaktadır.
Her şeyden önce sağlığımızın, gıdamızın ve suyumuzun tehdit altında olduğu bu günlerde,
Bu vesile ile dünyamıza sağlıklı ve bereketli günler dileriz.
