Okuryazar kelimesinin değişik kaynaklar tarafından farklı tanımı yapılmıştır.
Ancak bu kavramı daha iyi anlayabilmek için önce kavramı oluşturan, okumak ve
yazmak kelimelerinin anlamlarını irdelememiz gerekmektedir.
Okumak kelimesi bir şeyin anlamını çözmek olarak tanımlanır.
Her şeyden önce halk arasında okuryazar olmayı farklı tanımlamaktayız.
Aynı zamanda TDK tarafından da halkın kullandığı şekli ile bir tanımlama yapılmaktadır.
Bu tanımlamada okur ve yazar olma durumu ile okuması ve yazması olan eğitim görmüş kişi
olarak tanımlanmaktadır. https://sozluk.gov.tr
Fakat okuryazar kavramı bu iki kelimeden daha fazla anlam taşımaktadır.
Uluslararası kuruluşlara göre yapılan tanımlamalar ise şöyledir;
Birleşmiş Milletler eğitim, bilim ve kültür örgütüne göre;
Bireylerin hedeflerine ulaşmalarını, bilgilerini ve potansiyellerini geliştirmelerini,
kendi topluluklarına ve daha geniş toplumlara tam olarak katılmalarını sağlayan bir öğrenme sürekliliğini içermektedir.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütüne göre;
Topluma katılmak, kişinin hedeflerine ulaşmak, bilgisini ve potansiyelini geliştirmek için
yazılı metinleri anlamak, değerlendirmek, kullanmak ve bunlarla ilişki kurmaktır.
Son olarak da Dünya Bankasına göre ise;
Karmaşık fikirleri anlama, çevreye etkili bir şekilde uyum sağlama, deneyimlerden öğrenme,
çeşitli akıl yürütme biçimleriyle meşgul olma, düşünerek engellerin üstesinden gelme yeteneği gibi bilişsel becerilerdir.
Okuryazar Türleri
Her şeyden önce ilk olarak size önceki yazımızda bahsettiğimiz Sağlık Okuryazarlığı (SOY) Nedir ve Yaşlılıkta Neden Önemlidir ,
Psikoloji Okuryazarlığı, Duygusal okuryazarlık, Sosyal medya okuryazarlığı,
Dijital okuryazarlık, Fotoğraf ve video okuryazarlığı, Metaverse okuryazarlığı gibi türleri bulunmaktadır.
Ama burada ilk olarak sosyal medya okuryazarlığı her gün kullanmakta olduğumuz
sosyal medyayı doğru okuyup değerlendirmemiz açısından çok öneli olduğunu düşünmekteyiz.
Her gün sosyal medyada binlerce içerikle karşılaşmaktayız.
Ancak bu bilgilerin doğru olup olmadığından emin olmadan okumamak veya teyide muhtaç
bilgileri doğru araştırıp değerlendirmek hepimiz açısından önem arz etmektedir.
Özellikle de bizim gibi sonradfan birden bire kendini yeni bilgisayar, web 2.0 ortamında bularak kendini yetiştirmeye vakit bulamadan bu tür haberlere maruz kalanlarımızın çok dikkatli olması gerekmektedir.
Ancak ileri yaş grubunun sıklıkla kullandığı öncelikle Facebook, Instagram gibi sosyal medya mecraları ile birlikte günlük sansasyonel haberler ile dikkatimizi çekmeye çalışan mecralardaki
bilgileri doğru okumalı ve teyit etmeden bizim aracılığımız ile çoğaltarak bizi takip etmekte olanlara yaymamalıyız.
