Ertuğrul Fırkateyni Osmanlı okul gemisi olup, 16 Eylül 1890 tarihinde Japonya seyri dönüşü Oşima Adası açıklarında yakalandığı elim fırtına sonucu batmıştır.
Her şeyden önce Sultan 2. Abdülhamid tarafından Japonya’ya gönderilen Ertuğrul gemisi dönüş yolunda Funakura kayalıklarına çarparak batmıştır.
Adanın hemen yakınında Kuşimoto Kasabası bulunmaktadır.
Adada bulunan fener bekçilerinin ve ada halkının yoğun çabalarıyla 69 denizcimiz yaralı olarak kurtarılmıştır.
Ancak gemi Komutanı Mirliva Osman Paşa da dahil olmak üzere kazada mürettebatın 526’sı şehit olmuş ve 69 kişi ise yaralı kurtulmuştur.
Fırkateyn veya Firkate, büyük gemileri destekleyen, nispeten küçük; çeşitli tonajlarda olmakla birlikte genelde 2000 – 4000 tonluk modern savaş gemileridir.
Günümüz Batı donanmalarındaki destroyere tekabül etmektedir.
Ertuğrul Fırkateyni ve Hikayesi
II. Abdülhamid, 1887 yılında Japonya İmparatoru Meiji’nin akrabası Prens Komatsu Akihito’nun bir savaş gemisiyle İstanbul’u ziyaret etmesinin ardından Japonya’ya bir heyet gönderilerek iade-i ziyaret yapılmasını emretmiştir.
Ama gemi, II. Abdülhamid’ den Japon İmparatoruna mücevherli imtiyaz nişanı ve diğer hediyeleri götürmekteydi.
Ancak bazı uzmanların bu geminin çürük olduğu ve böyle bir seferi tamamlayamayacağı yönündeki raporlarına rağmen Ertuğrul Fırkateyni, Temmuz 1889’da İstanbul’dan yola çıkmıştır.
Fakat ilk arızasını süveyş kanalında yaptı ve güzergahı boyunca çeşitli limanlara uğramıştır.
Sonuçta Ertuğrul Fırkateyni 11 ay sonra 7 Haziran 1890 tarihinde Japonya’nın Yokohama Limanı’na varmıştır.
Ertuğrul Fırkateyni, Japon sularında kaldığı üç ay boyunca 50 kişilik bandosuyla konserler vermiştir.
Üç ayın sonunda nihayet geri dönüş yolculuğu için hazırlıklar tamamlanarak yola çıkılmıştır.
Yola çıkılacağı gün Japon Deniz Kuvvetlerinin tayfun uyarısına rağmen, Ertuğrul Fırkateyni planlandığı gibi 15 Eylül 1890 tarihinde Yokohama Limanı’ndan ayrılmıştır.
Kalkışta hava koşulları iyi geçmiştir.
Ancak ertesi gün, akşam saatlerinde güçlenen rüzgar ile birlikte şiddetli dalgalar altında gemi zorlukla ilerlemekteydi.
Fırtına güçlenmeye devam etmiştir.
Ayrıca gelen dalgalar güverte panellerini önden ayırmıştır.
Gemi mürettebatının bütün çabalarına rağmen geminin parçalanması yakındı ve tek seçenek yakınlardaki bir limana sığınmaktı.
Deniz suyunun dolması, makine dairesinde bulunan fırınlardan birini söndürmüştür.
Yeterli itiş gücü olmamasından dolayı hareketsiz kalan gemi, rüzgar ve dalgalarla Kuşimoto’ nun doğu sahilindeki tehlikeli kayalara doğru sürüklenmeye başlamıştır.
Sonuçta Ertuğrul Fırkateyni 16 Eylül 1890’da kayalara çarparak batmıştır.
Hayatta kalan 69 denizci, Japonya İmparatorunun talimatıyla Hiei ve Kongō isimli iki askeri gemi ile İstanbul’a gönderilmişlerdir.
Japonya ve Anıt Mezar
Ama kazada ölenlerin anısına Kuşimoto’da bir anıt yapılmıştır.
İlk anıt Japonlar tarafından 1891’de inşa edilmiştir.
Daha sonra 1929 yılında yine Japonlar tarafından genişletilmiştir.
Ayrıca şehitlik Anıtı, 3 Haziran 1929 tarihinde Japon İmparatoru tarafından da ziyaret edilmiştir.
1937’de Türkiye tarafından restore edilen anıt önünde her yıl düzenli olarak anma törenleri yapılmaktadır.
Bu yıl Japonya’da fırkateynimizin batışının 130. Yılı anısına vefat eden tüm denizcilerimizi saygı ile anıyorum.
Kaynak: https://tr.wikipedia.org
Ayrıca Kıbrıs Barış Harekatı ve Kooperatifçilik ve Japonya Örneği yazılarımızı da okumanızı öneririm.
