Uzaktan çalışma dediğimiz model 2020 yılının Mart ayında DSÖ tarafından açıklanan Covit19
Pandemisi nedeni ile evlere kapandığımız dönemde yaygınlaşan bir iş modelidir.
Her ne kadar daha öncesinde de bazı iş kollarında bu tür çalışma modeli yapılıyor olsa da,
bu kez en geniş şekilde uygulanmaya başlamış ve devam ettirilmektedir.
Benzer içerikteki Dijital Dünyanın Psikolojisi, Sanal Ofis ile Ev Ofis Çalışma Sistemi
yazılarımız da ilginizi çekecektirler.
Ancak bundan sonrası için de yaygınlaşarak devam edecek ve kabul görmüş bir iş modelidir.
Her şeyden önce uzaktan çalışma, çalışanlara yönelik daha esnek bir çalışma programı ve
işverenin mekanından uzakta, alternatif bir konumdan çalışma özgürlüğü fırsatı sunmaktadır.
Bununla birlikte yalnız yaşayan ve dar bir mekanda oturmak zorunda kalan çalışanlar için de
bu iş modeli psikolojik açıdan risk barındırmaktadır.
Ayrıca bu iş modelinin tüm dünyada işverenlerce de kabul görmesi nedeni ile Pandemi
süreci sonunda da sürdürüleceği ve işveren ve işçilerce benimsendiği görülmektedir.
Bu sebeple de öncelikle ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü)tarafından yol gösterici olması amacı ile bir kılavuz oluşturulmuştur.
Konu hakkında bilgi için https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public adresini ziyaret etmenizi öneririm.
Ancak ILO tarafından oluşturulan bu açıklayıcı ve yol gösterici kılavuz da göstermektedir ki;
Bu yeni dönem hem çalışana hem de işverene çalışmayla ilgili bazı yeni kurallar tanımlanıp çerçeve
iş sözleşmelerine de bu kurallarının koyulması gerekmektedir.
Dünyadaki tüm devletlerin de bu yeni çalışma modeline ait bazı kural ve kanunlar çıkarması
ve düzenlemeler yapması gereği hasıl olmuştur.
Bu kapsamda tüm modern ve ileri ülkelerde olduğu şekilde ülkemizde de bir düzenlemeye gidilmiştir.
Uzaktan çalışma için 4857 sayılı iş kanunda yeni bir tanımlama yapılmıştır.
Bu kapsamda da Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca 10 Mart 2021 de düzenleme
yapılarak https://www.resmigazete.gov.tr internet adresinde Resmi gazetede yayınlanmıştır.
Bu yayınlanan usul ve esaslar kapsamında işverenin de işçisi ile arasında iş sözleşmesi oluşturması
gerekliliği oluşmuştur.
Her şeyden önce uzaktan çalışmanın tanımını yaparak yazımıza başlayalım.
Uzaktan çalışma nedir?
Uzaktan çalışma, işveren mekanının dışında yapılan işlerde akıllı telefonlar, tabletler,
dizüstü bilgisayarlar ve masaüstü bilgisayarlar gibi bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) kullanımı olarak tanımlanır (Eurofound ve ILO, 2017).
Başka bir deyişle, uzaktan çalışma, BİT’ lerin yardımıyla gerçekleştirilen ve işverenin mekanı dışında yapılan işleri ifade eder.
Uzaktan çalışma, işveren ve işçiler arasında gönüllü anlaşma ile gerçekleşmelidir.
Ayrıca, işin yapılacağı yerin (çalışanın evinde veya başka yerde) kararlaştırılmasında;
Çalışma saatleri veya programı, kullanılacak iletişim araçları, yerine getirilecek iş, denetleyici
mekanizmalar ve üstlenilen işin raporlanmasına yönelik düzenlemeler gibi açıklığa kavuşturulması gereken başka konular da vardır.
Her şeyden önce bu çalışma normalde platformda veya gig ekonomisinde çalışanları kapsayacak biçimde tanımlanmaz;
örneğin ağırlıklı olarak evden çalışan bir serbest işçi, ILO’nun 1996 tarihli ve 177 sayılı Ev Eksenli
Çalışma sözleşmesi koşulları kapsamında uzaktan çalışan olarak değil, ev merkezli çalışan olarak sınıflandırılabilir.
Uzaktan çalışma ve devamlılık?
Uzaktan çalışma politikaları, iş devamlılık planlarının önemli bir parçası olabilir.
Çalışanların her zamanki ofislerinde veya işyerlerinde işine başlamasını engelleyen beklenmedik olaylarda (şiddetli hava koşulları, terörizm, küresel salgın)
uzaktan çalışma olanağı, onların çalışmalarını işyeri dışında yürütmelerine olanak tanıyarak kuruluşun faaliyetlerini sürdürmesini sağlar.
Kaynak https://www.ilo.org tanımına göre yapılmıştır.
Uzaktan çalışmanın teknolojik bir altyapı gerektirmesi sebebi ile de internet servis sağlayıcıları,
telefon şirketleri de konuya çözüm ve öneriler geliştirmektedirler.
Bu konu hakkında da https://www.turkcell.com.tr/evden-calisma-cozumleri adresinden bilgi edinebilirsiniz.
Ayrıca uzaktan çalışma modeli ile evden çalışanlar için işverenlerin iş kazalarından sorumluluğu,
işçi sağlığı gibi konularda yeni tanımlamalar ve kurallara gereklilik oluşmuştur.
Uzaktan çalışmaya geçilen iş yerlerinde işveren ve işçi tarafından bilinmesi gereken bazı iş hukuku
açısından kavram ve kurallar da vardır.
Bu konuyu https://blog.lexpera.com.tr internet adresinden de okuyabilirsiniz.
Konunun çok ayrıntılı ve yeni olması sebebi ile diğer bir yazımızda ayrıntılara gireceğiz.
Ayrıca OKR Nedir? yazımız ile Alışveriş Değişiyor yazımız da ilginizi çekeceğini düşünüyorum.
