Her şeyden önce meme kanseri; diğer kanser türlerinde olduğu gibi memedeki hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalması ile ortaya çıkmaktadır.
Meme kanserinin tamamına yakını kadınlarda görülmektedir.
Ancak seyrekte olsa erkeklerde de görülebilmektedir.
Ayrıca Ekim ayı meme kanseri farkındalık ayıdır.
Dünyada ve ülkemizde en sık görülen ve ölüme de neden olabilen bir kanser türüdür.
Ülkemizdeki istatistiklere göre her dört kadından birisi meme kanserine yakalanmaktadır.
Memede oluşan kanserde dikkat edilerek değiştirilebilecek risk faktörleri şunlardır;
- Fazla kilolu ya da şişman olmak.
- Yeterli fiziksel aktivite yapmamak (hareketsiz bir yaşam sürmek).
- Hiç doğum yapmamış ya da ilk doğumunu 30 yaşından sonra yapmış olmak.
- Doğum kontrol hapı ve iğnesi kullanmak
- Menopoz sonrası hormon tedavisi almak.
- Alkol ve/veya sigara kullanmak. Özellikle fazla alkol tüketimi riski daha çok arttırmaktadır. Sigara Tüketimi.
Meme Kanserinde değiştirilemeyecek risk faktörleri şunlardır;
- Kadın olmak. Kadınlarda erkeklerden 100 kat daha fazla meme kanseri görülmektedir.
- Yaş almak. Çünkü yaş arttıkça meme kanseri riski artmaktadır.
- Belirli kalıtsal genlere sahip olmak.
- Aile geçmişinde meme kanseri olması.
- Birinci derece akrabalarda (anne, kız kardeş, kız çocuk) meme kanseri görülmesi riski iki kat arttırmaktadır.
- Meme kanseri olan kadınların çoğunluğunda (yaklaşık 10 kişiden 8’inde), aile geçmişinde meme kanseri olmaması önemlidir.
- Kişinin bir memesinde kanser olması. Diğer memede ve aynı memenin diğer bölgelerinde de kanser görülme riskini arttırmaktadır.
- Yoğun meme dokusuna sahip olmak.
- Memede iyi huylu oluşumların olması.
- Erken adet görmeye başlamak (özellikle 12 yaşından önce)
- Menapoz’ a özellikle 55 yaşından sonra girmek.
- Göğüs’ e radyo terapi almış olmak
Meme Kanseri ve Belirtileri.
Memelerinizin normalde nasıl göründüğünü ve nasıl hissettiğinizi bilmek, meme sağlığının önemli bir parçasıdır. Meme kanserini olabildiğince erken yakalamak, başarılı bir tedavi şansı sunar.
Ancak neyin aranacağını bilmek, düzenli mamografilerin ve diğer tarama testlerinin yapılmasının yerini tutamaz.
Tarama testleri, herhangi bir belirti ortaya çıkmadan önce meme kanserinin erken aşamalarında bulunmasına yardımcı olur.
Bu tür kanserin en sık rastlanan belirtisi, memede ağrısız, zamanla büyüyen bir yumrunun (kitlenin) ele gelmesi, hissedilmesidir.
Diğer belirtiler.
- Bir memenin tamamının veya bir kısmının şişmesi.
- Memede ya da meme ucunda ağrı.
- Meme derisinde kaşıntı ve yanmayla belirgin durum.
- Meme ucunda çekilmeler.
- Memede portakal kabuğu görünümü.
- Meme derisinde tahriş.
- Tek taraflı meme ucunda akıntı.
- Memenin bir kısmında veya tümünde şişlik veya şekil değişikliği.
- Koltuk altında yumru, bazen memede yumru hissedilmeden koltuk altında veya köprücük kemiğinin etrafında şişme olabilir.
Bu belirtilerden herhangi birinin kaynaklanması durumunda veya belirtiler görüldüğünde, bir genel cerrahi uzmanına muayene olunmalıdır.
Tanı:
Meme kanseri ileri dönemlere gelene kadar belirti vermeye bilmektedir.
Meme kanserine erken dönemde tanı konması, tedavinin başarıya ulaşma ve hayatta kalma şansını arttırmaktadır.
Erken teşhiste en önemli faktör, kişinin bu konuda bilinçlenmesidir.
Erken tanı için aşağıdaki yöntemler uygulanmaktadır:
- 20-40 yaş arası yaşlarda ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapılmalıdır. (Kendi kendine meme muayenesi broşürüne https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-yayinlar/afis-brosur web adresinden ulaşılabilir.)
- Meme kanseri belirtilerden biri görüldüğünde vakit geçirmeden doktora başvurulmalıdır.
- İki yılda bir doktora meme muayenesi için gidilmelidir.
- 40-70 yaş arası; Ayda bir kendi kendine meme muayenesi yapılmalıdır.
- Yılda bir doktora meme muayenesi için gidilmelidir.
- İki yılda bir mamografi çektirilmelidir.
Ülkemizde her ilde var olan kanser erken teşhis, tarama ve eğitim merkezleri (KETEM)’de https://shm.saglik.gov.tr/hizmetlerimiz/7-kanser-erken-teshis-tarama-ve-egitim-merkez-ketem ücretsiz olarak mamografi çekilmektedir.
Kendi ilinizdeki KETEM merkezinin adresine yukarıda verdiğimiz linkten ulaşabilirsiniz.
Ayrıca kendi kendine meme muayenesi eğitimleri ve broşürleri de ücretsiz olarak bu merkezlerde verilmektedir.
Bu kanserin tedavisinde cerrahi, ışın tedavisi (radyo terapi) ve ilaç tedavisi (kemoterapi) gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.
Korunma Yöntemi.
Tüm kanserlerde olduğu gibi;
Sebze ağırlıklı beslenmek, en az haftada 3 gün hızlı ve tempolu yürümek, bisiklete binmek,
1-1,5 saat koşmak veya yüzmek,
Ayrıca, Menopozda hangi testler yapılmalı? (1), Obezite ile Savaşmak yazılarımızı da okumanızı öneririz.
Ancak Tenis oynamak veya spor salonunda programlı aletli çalışmak,
kilonun yaşa ve boya orantılı kiloda olması önemlidir.
Sonuç olarak belirli aile sağlığı merkezleri,
semt poliklinikleri,
Devlet hastanelerinde diyetisyen hizmeti verilmekte olup,
onların önerisi doğrultusunda beslenmelidir.
