Hacı Bektaş-ı Veli gerçek ismi, Seyyid Muhammed bin İbrahim Ata olan , Horasan’ın Nişabûr şehrinde 1281 senesinde doğdu.
Her şeyden önce ilk eğitimini Şeyh Lokman-ı Perende’ den aldı.
Ayrıca; Lokman-ı Perende, Ahmed-i Yesevi’nin halifelerinden olup, zahir ve batın ilimlerinde derin bilgilere sahip bir kişilikti.
Sonuçta birçok kişiyi yetiştirmiştir.
Ancak derslerini ve sohbetlerini takip ederek onun tarikatına bağlananlara, “Bektaşi” denilmektedir.
Ayrıca Anadolu’da dini, iktisadi, askeri ve sosyal teşekkül olan ve kendisinin de bağlı olduğu,
“Ahilik Teşkilatı” ile büyük hizmetler yapan talebeleri tarafından,
Osmanlı sultanlarınca da sevildiler ve hürmet görmüşlerdir.
Fakat 1338 yılında vefat etmiştir ve türbesi Nevşehir ili sınırları içerisinde Kapadokya bölgesinde yer almaktadır.
Her şeyden önce Anadolu’nun dışına taşan öğretileri 1948 yılında yayınlanan Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Bildirgesi ile de örtüştüğü görülmüştür. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi.
Başlıca eserleri;
- Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş–ı Velî
- Makalat – (Arapça)
- Kitâbu’l-Fevâid.
- Şerh-i Besmele.
- Şathiyye.
- Makâlât-ı Gaybiyye ve Kelimât-ı Ayniyye.
Hacı Bektaş-ı Veli Diyor ki:
– Cahiller ve hak tanımazlara, sükût ile karşılık veriniz.
– Çalışan insan kötülük düşünmez.
– Çalışmadan geçinenler, bizden değildir.
– Daima iyiyi, güzeli, doğruyu öğrenebilmek için okuyunuz, okutunuz.
– Eğer kişi iman ten üzeredir de dese, can üzeredir de dese yanlış söyler; çünkü İman Akıl Üzeredir.
– İman akılla olur, Akıl sultandır.
– Akıl Allahın yeryüzündeki terazisidir.
– Yeryüzünde akıldan daha üstün bir nesne yoktur. Çünkü her nesne, her konu akılla anlam kazanır.
– Bilimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.
– Kadınlarınızı okutunuz.
– Irktan, dinden, cinsten bağımsız olarak sadece iyiler iyidir.
– Yuyacak pak değilse yunacak pak olmaz.
– Hararet nardadır, sacda değildir, keramet baştadır tacda değildir.
– Her ne arıyorsan insanda ara,
– Kudüs’te, Mekke’de Hac’da değildir.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Komisyonu UNESCO 2021 Yılını Büyük Anadolu hümanisti Hacı Bektaş-ı Veli Yılı ilan etti. https://www.unesco.org.tr/
Yıl boyunca pandeminin müsaade ettiği oranda yapılacak olan etkinliklerle;
Felsefesi ve kişiliği, yayınlamış olduğu eserleri ile sözleri incelenerek daha iyi anlaşılıp ve hem dünyaya hem de gençlerimize anlatılmaya çalışılacaktır.
Ayrıca Kültür ve Uygarlık yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.
Son söz: Hikmet ancak Akılla Güzelliğe erişir.
