İlk Türk astronomumuz Prof.Dr.Nüzhet Gökdoğandır.
Her şeyden önce ilk Türk astronomumuz olan Nüzhet Gökdoğan 1910 yılında İstanbul’da dünyaya gelmiştir.
Babası Atatürk’ün silah arkadaşlarından tümgeneral Mehmet Zihni Toydemir, annesi Nebihe Hanım’dır.
Eğitim hayatına yatılı olarak okuduğu Erenköy Kız Lisesi’nde başlamıştır.
Ancak 1928 yılında mezun olduktan sonra devlet bursu kazanarak matematik-fizik lisansı yapmak üzere Fransa’ya gönderilmiştir.
Lyon Kız Lisesi’nde Fransızca öğrendikten sonra Erkek Lisesi kısmına geçerek matematik ağırlıklı bir öğrenim görmüştür.
Sonuçta 1932’de Lyon Üniversitesi’nde matematik lisansını tamamlamıştır.
Fakat 1933 yılında Paris Üniversitesi’nde fizik öğrenimi görmeye başlamış ve Paris Gözlemevi’nde staj yapmıştır.
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde Astronomi Enstitüsü’ne ilk Türk doçenti olarak atanmıştır.
Daha sonra üniversite bahçesine gözlemevi kurulması çalışmalarına katılmıştır.
1936’da Yüksek Mühendis Mektebi’ne (bu günkü İstanbul Teknik Üniversitesi) müderris muavini olarak atanmıştır.
1937’de İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde doktora tezini tamamlamıştır.
Sonuçta bu tez, fakülte kayıtlarında “bir” numaralı tez olarak kayıtlıdır.
Sonuçta bu kurumun ilk kadın çalışanı olmuştur.
1946 yılına kadar matematik doçenti olarak görevini sürdürdü.
Yüksek Mühendislik Mektebi’nde iken tanıştığı Mukbil Gökdoğan ile 1938’de evlenmişlerdir.
Bu evlilikten kızı Gönül (1941) ve oğlu Ömer Can (1946) dünyaya gelmiştir.
1940 yılında doçent unvanını almıştır.
Aynı yıl William Marshall Smart’ın Spherical Astronomy adlı eserini Kürevî Astronomi adıyla Türkçeye çevirmiştir.
1948 yılında profesör unvanı almıştır.
İlk Türk Astronomu ve Dernek Çalışmaları
Türk Matematik Derneği’nin (1948), Türk Kadınlar Derneği’nin (1949) kurucuları arasında yer almıştır.
Konuya benzer Muazzez İlmiye Çığ Kimdir? ve Yetenek Sizsiniz yazılarımızı da okumanızı öneririz.
Çeşitli dönemlerde Türk Kadınlar Derneği’nin başkanlığını da yürütmüştür.
1954 yılında birkaç astronom ile birlikte kurduğu Türk Astronomi Derneğinin başkanlığını 20 yıl boyunca sürdürmüştür. https://www.tad.org.tr
1951-1952 yıllarında Amerika Birleşik Devletleri’nin Michigan eyaletine giderek, Ann Arbos ve McMathHulbert gözlemevlerinde ve Wilson Dağı Gözlemevi ile Palomar Dağı Gözlemevi’nin merkezinin bulunduğu Pasedena’da çalışmalar yapmıştır.
23 Haziran 1954’te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığına seçilmiştir.
Her şeyden önce Türkiye’nin ilk kadın dekanı olarak iki yıl bu görevi sürdürmüştür.
Fakat 1958 yılından itibaren 22 yıl Astronomi Kürsüsü başkanlığı da yapmıştır.
Bölüm Başkanlığı süresince Fransa’da Meudon ve Nice, İsviçre’de Basel, İtalya’da Asiago Rasathaneleri ile ortak araştırma programları geliştirmiştir
1971 Aralık ayında Astronomi kürsüsünde Türk ve Balkan astronomların katıldığı “Keppler Sempozyumu”nu düzenledi.
TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin kurulmasında ilk adımların atılışında rol oynadı.
İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesine 1978’de ikinci kez dekan seçildi. https://www.istanbul.edu.tr
Ayrıca, Eylül ayında Silivri’de II. Ulusal Astronomi Kongresi’ni düzenledi.
Ama bu Kongre, 1997’de kurulan Ulusal Gözlemevi fikrinin gündeme geldiği ve tartışılmaya başlandığı çok önemli bir toplantı olmuştur.
Prof, Dr. Nüzhet Gökdoğan, 1980 yılında dekanlık ve bölüm başkanlığı görevlerinde iken emekli olmuştur.
24 Nisan 2003 yılında vefat etmiştir.
