Bulmaca, gazete ve dergilerde veya özel kitapçık şeklinde yer alan türlü şekilde soru sorarak veya
bulmanızı istediği bir şeyi düşündürerek, aratarak bulduran bilgi yoklama oyunudur. https://tr.wikipedia.org
İngilizce Crosswords bulmacanın ilk orijinal adı olmuştur.
Ülkemizde bu kelime dilimize çapraz bulmaca olarak çevrilmiştir.
Her şeyden önce bulmaca çözmek hem beynimizin aktivitesini arttırması sebebi ile faydalı
hem de anlamlı bir vakit geçirme aracıdır.
Bulmaca Hakkında İlginç Bilgiler
Ancak 1871 yılında, İngiltere’nin Liverpool kentinde doğan Arthur Wynne, bulmacanın fikir babasıdır.
Bugünkü şekliyle ilk kez 1913’te, merkezi New York’ta olan ve New York World’ s gazetesinin pazar eki ‘’Fun’’ için, Arthur Wynne tarafından hazırlanmıştır.
Fakat Amerika dışında hemen rağbet görmemiştir.
ABD dışındaki başka bir ülkede ilk kez görülmesi 12 yıl sonra Fransa’da olmuştur.
Bulmaca basılı ilk Fransız gazetesi 1925 yılında okuyucuları ile buluşmuştur.
Sonuçta Fransa’da öyle bir tutmuş ki, aynı yıl sadece bulmaca içeren ve günümüze kadar da gelen bir dergi bile çıkarmaya başlanmıştır.
Ayrıca ilerleyen dönemde akademisi de kurulmuştur ve
ilk başkanı da ünlü roman-tiyatro yazarı Tristan Bernard olmuştur.
Hatta İngiltere kraliçesi Elizabeth’in kız kardeşi Prenses Margaret o kadar ciddi bir meraklısıymış ki, defalarca katıldığı yarışmalardan birinde kitap ve para ödülü bile kazanmıştır.
Mesela, İkinci dünya savaşı sırasında düşman cephesinde bulunan kuvvetler için bazı şifreler gazetelerdeki çapraz bulmaca yoluyla verilmiş.
Her şeyden önce dünyanın en büyük bulmacası olarak Guiness Rekorlar kitabına adını yazdıran kişi Hristo A. Yonitsov adındaki bir Bulgar olmuştur.
Ancak 3 Haziran 2014 tarihinde bitirdiği ama bir türlü bastıramadığı bulmacasında, tam 93.769 soru yani ipucu bulunmaktaydı.
Hristo 14 yılını verdiği bu çalışma için sayılamayacak kadar çok kere kütüphanelere gitmiştir.
Ayrıca, on binlerce kelimenin izini sürmüş, bulmuş, öğrenmiş ve kullanmıştır.
Bunu çözmeyi öğrenmek için ise paralı ya da bedelsiz olarak çözme ve hazırlama eğitimleri verilmektedir.
Bu konuda patent almış bilgisayar yazılımları bulunmaktadır.
Bulmacanın Faydaları Nelerdir?
Ancak her bulmacanın da seviyesi vardır.
Ayrıca bunu çözmek veya arayarak bulmanızın istendiği şeyi bulmanız biraz zeka gerektirmektedir.
Ama pratik yaparak zaman içerisinde çözme alışkanlığı edinmek de gerekecektir.
Her şeyden önce bilgi birikimi gerektirmektedir.
Bilmecenin birçok türü bulunmaktadır.
Mesela; Çengel, altıgen, kare, sudoku gibi çeşitleri vardır.
Gazete dergi eklerinde sayfaları olması yanında sadece bulmaca içeren kitaplar da son yıllarda çıkarılmaktadır.
Ancak her yaş gurubuna göre de çeşitleri vardır.
Küçük çocuklar için olanları; Yapboz şeklinde veya resimlidirler.
Fakat ileri yaş gurubu kişiler de bu tür bulmacaları kullanabilmektedirler.
Hem zihin faaliyetlerini aktif tutacak hem de iyi vakit geçirecekleri bir türdür.
Özellikle erken yaşta çözme alışkanlığı kazanılması tavsiye edilmektedir.
Ayrıca beyin faaliyetlerini aktif tutmamızın ileri yaşa geldiğimizde Alzheimer, Demans, Pakinson gibi hastalıklardan etkilenmememize de katkısı olduğu da bilinmektedir.
Bu konudaki Alzheimer Çağımızın Hastalığı, Beyin Temizliği Nedir? yazılarımızı da okumanızı öneririm.
Ayrıca, kelime haznemizi süsleyerek, kelimeleri daha doğru daha düzgün şekilde kullanmamıza yardımcı olmaktadır.
Problem çözme yeteneğimizi arttırır.
Olaylara bakış açımız geliştirir.
Karşımıza çıkan engellerde düşünerek, akıl yürüterek sorunu irdelemeye çalışmamızı sağlamaktadır.
Sudoku Çözmek
Mesela popüler bir Japon bulmaca oyunu olan Sudoku sayıların mantıksal olarak yerleştirilmesine dayanmaktadır.
Sudoku oynamak da matematik sorusu çözmek gibi, bulmaca çözmek de beyne iyi gelen egzersizler arasındadır.
Bulmacanın her türü zihin açan bir oyundur.
Ayrıca düzenli Sudoku oynayanlarda beyindeki kıvrımları arttırdığı, olaylara farklı bakış açılarıyla baktırdığı,
problem çözme yeteneği kazandırdığı, kolay çözüm yolları bulma konusunda bireyleri geliştirdiği gözlemlenmiştir.
Mesela konsantrasyonu arttırmaktadır.
Zihni dinlendirmekte, stresi azaltmaktadır.
Ancak, düzenli çözmek hafızayı güçlendirmektedir.
Her şeyden önce zorluk derecesine göre de çeşitleri vardır.
Ancak kolay olanı ile başlayarak pratiğinizi arttırdıktan sonra zorluk derecesini arttırmalısınız.
Ayrıca, pratiğiniz yok ve zor ile başlarsanız hemen sıkılarak bırakmanız muhtemeldir.
Sonuçta sizin de bulmaca çözme alışkanlığı edinmenizi, çocuklarınıza ve torunlarınıza da bu alışkanlığı erken yaşta edindirmenizi şiddetle öneririm.
