Boykot, bir kişi, şirket, ürün veya ülkeye karşı ekonomik, sosyal veya politik baskı oluşturmak
amacıyla yapılan tüketmeme, kullanmama veya iş birliği yapmama eylemidir.
Her şeyden önce tüketici hakları, sivil toplum hareketleri ve politik protestolar kapsamında sıkça kullanılan bir yöntemdir.
Boykotun Tanımı ve Tarihçesi
Bu terimin anlamı, İrlanda’daki İngiliz toprak sahibi Charles Boycott’tan gelmektedir.
19. yüzyılda, Boycott’un çiftçilere yönelik adaletsiz uygulamaları nedeniyle yerel halk,
onunla çalışmayı reddetmiş ve bu durum tarihteki ilk örneklerinden biri olmuştur.
Ancak günümüzde ise ekonomik, politik ve tüketici boykotu gibi farklı türleri bulunmaktadır.
Boykot Ne Zaman Uygulanır?
- Genellikle aşağıdaki durumlarda uygulanmaktadır;
- Öncelikle insan hakları ihlallerinde uygulanmaktadır.
Bir ülke veya şirket, insan haklarına aykırı uygulamalarda bulunuyorsa (Uluslararası Af Örgütü,
bu tür konularda boykot çağrıları yapmaktadır).
- Çevresel suçlarla ilgili olaraktan; Çevreye zarar veren şirketler veya politikalar protesto edilmektedir (Greenpeace gibi kuruluşlar çevreci boykotları teşvik eder).
- Haksız ticaret uygulamalarında da kullanılmaktadır.
Çalışan haklarını ihlal eden markalar hedef alınmaktadır (Fair Trade hareketi, etik üretimi destekler).
- Siyasi nedenlerle de ülkeler arasında diplomatik krizlerde yaygın olarak kullanılmaktadır (ABD’nin Küba ambargosu gibi).
Kimler Boykot Edilebilir?
- Boykotun hedefi genellikle şu gruplar olmaktadır:
- Şirketler ve markalar tüketici haklarını ihlal etmeleri veya etik dışı faaliyetlerde bulunmaları durumunda markalara uygulanmaktadır (Nike, Nestlé, Amazon gibi firmalar geçmişte boykot edilmiştir).
- Ayrıca ülkeler ve hükümetler ile siyasi baskı oluşturmak için belirli ülkelere yönelik ekonomik yaptırımlar uygulanmaktadır (Rusya’ya yönelik yaptırımlar örnek verilebilir).
- Benzer şekilde sanatçılar ve ünlülere de uygulanmaktadır.
Skandal ya da etik dışı davranışlar sergileyen ünlü isimler hedef alınmaktadırlar (Hollywood’da bazı aktörlere yönelik iptaller gibi).
- Benzer şekilde medyalar ve dijital platformlara uygulanmaktadır.
Facebook, Twitter, YouTube gibi platformlar, yanlış bilgi yayma veya ifade özgürlüğünü kısıtlama nedeniyle zaman zaman boykot edilmektedir..
Boykotun Etkileri Nelerdir?
Her şeyden önce başarılı bir boykot, hedef aldığı kişi veya kurumu değişime zorlayacaktır. Örneğin:
Nestlé boykotu, firmanın bebek mamalarıyla ilgili etik dışı politikalarını değiştirmesine neden olmuştur.
Apartheid karşıtı boykotlar, Güney Afrika’daki ırkçı rejimin sonlanmasına katkı sağlamıştır.
Fransa’da Uber boykotu, şirketin bazı politikalarını gözden geçirmesine sebep olmuştur.
Boykot Etkili Bir Direniş Aracı mı?
Tüketicilerin ve aktivistlerin adaletsizliğe karşı güçlü bir tepki vermesini sağlayan demokratik bir araçtır.
Ancak başarılı olabilmesi için geniş çapta desteklenmesi ve alternatiflerin geliştirilmesi gerekmektedir.
Boykotlarla ilgili daha fazla bilgi için Amnesty International ve Greenpeace gibi organizasyonları inceleyebilirsiniz.
Bu yazıyı beğendiyseniz, kirkindansonra.net bloğumuza da göz atabilirsiniz!
