Pastırma yazı, genellikle sonbahar mevsiminin sonundaki güneşli ve
hava sıcaklığının mevsime göre yüksek olduğu günler için kullanılan deyimdir.
Bazen yılda birkaç kez yaşanmakla birlikte, bazen de hiç görülmemektedir.
Genellikle birkaç gün ya da bir hafta kadar sürmektedir. https://tr.wikipedia.org
Pastırma Yazı ve Hava Olayları
Gündüzler güneşli, hafif rüzgarlı ve puslu, geceler serin geçmektedir.
Ancak yağış olmamakla birlikte geceleri don görülebilmektedir.
Pastırma yazı, kutuplardan gelen alçak bir soğuk hava kütlesinin hareketsizleşerek
sıcak bir yüksek basınç merkezi oluşturması sonucu ortaya çıkmaktadır.
Her şeyden önce bu merkezin özelliği, istikrarlı bir katmanlaşma yaratan önemli sıcaklık değişimleridir.
Sonuçta havanın dikey hareketi engellenerek ve alçaklarda yoğunlaşan duman, toz vb havanın puslu olmasına yol açmaktadır.
Fakat iklim değişiklikleri ve dünyada karbon salınımı, çevre, deniz kirliliğinin artışına bağlı olaraktan sera gazı etkisinin artması ile de bu ve benzeri hava olaylarında da değişiklikler yaşanabilmektedir.
Kanaatimce bu pandemi dönemindeki araç kullanımının azalmasına bağlı olaraktan az da olsa fosil yakıt tüketimi durma noktasına gelmiştir.
Bütün bunların sonucunda bildiğimiz tür hava olaylarında da gözle görülür derecede değişiklikler gözlemlenmektedir.
Özellikle benim yaşımdakilerin bileceği türden eski pastırma yazını yaşayamamaktayız.
Pastırma yazı deyimi, pastırmanın bu dönemde hazırlanması ve kurutulması sebebi ile verilmiştir.
Ayrıca gece ve gündüz arası sıcaklıklarının birbirine yakin ve sıcak olması sebebi ile hava genellikle de kurudur.
Ama pastırmanın en ideal şekilde kuruması bu dönemde olmaktadır.
Hatta yazar Selim İleri’nin ‘’Pastırma Yazı’’ kitabı da vardır. https://www.kitapyurdu.com
Pastırma Nasıl Olmalı?
Çiğ etin çeşitli baharatlar ve tuzla kurutulması ile yapılan Türk mutfağında bir yiyecektir.
Özellikle manda ve sığır etinden özenle seçilerek yapılan pastırma, bu iş için özel olarak ayrılan etlerin bir dizi işlemden geçmesi ile hazır hale gelmektedir.
Ancak pastırma için sığırın orta yağlı ve 3 – 7 yaş arasında olması gerekmektedir.
Sığırların büyüklüklerine göre bir sığırdan 19 ile 26 adet pastırma üretilebilmektedir.
Günümüzde Kayseri pastırma üretim kenti olarak bilinse de Kastamonu bu ürünün yapıldığı önemli kentlerimizdendir.
Pastırma eski bir Türk yiyeceğidir.
Pastırmayı ilk yapanların Orta Asya’da Hunlar olduğu bilinmektedir.
Türk boylarının kurutulmuş et yeme özelliklerinden ortaya pastırma çıkmıştır.
Sonuçta Orta Asya’dan Anadolu’ ya göç eden Türk boyları ile de kayseri ve yöresine gelmiştir.
Ayrıca Kayseri’de değişik türünü yiyeceğiniz Evde Mantı Lezzeti yazımızı da okumanızı öneririm.
